Skąd wzięła się woda na Ziemi? Najprawdopodobniej z kosmosu. Ziemia kiedy powstała, była ogromną kulą lawy, zatem nie było na niej wody Woda przybyła wraz z asteroidami ok 4,1 mld lat temu podczas bombardowania wywołanego zmianami orbit planet Układu Słonecznego. Oceany zatem mają pozaziemskie pochodzenie.

Ogólna ilość wody na Ziemi pozostaje  niezmienna od milionów lat, zmienia się jedynie jej stan skupienia. Oznacza to ,że woda, którą  pijemy jest tą samą wodą którą piły kiedyś dinozaury.

Woda pokrywa aż 70,8% powierzchni Ziemi, przy czym zdatne do picia jest tylko ok. 2,5% wody słodkiej. Reszta, czyli 97,5% to woda słona (morska). Proporcje te nie są zbyt korzystne dla nas, zwłaszcza biorąc pod uwagę, że prawie 69% wody pitnej i tak występuje w postaci lodu usytuowanego na Biegunie Północnym i Południowym.

Jak to się dzieje, że dwa gazy (tlen i wodór) tworzą ciecz (wodę)? Mówimy, że H₂O to ciecz i używamy tego określenia wymiennie ze słowem „woda”. Tymczasem H₂O to zarówno woda (ciecz) lód (ciało stałe), jak i para wodna (gaz). Charakterystyczny jest fakt, że na Ziemi woda jako jedyna z substancji występuje naturalnie we wszystkich trzech stanach skupienia. Mało tego, może wystąpić w tych stanach jednocześnie. Musi jedynie osiągnąć tzw. punkt potrójny, czyli odpowiednie warunki  temperatury i ciśnienia. Krótko mówiąc – tlen i wodór, czy raczej H i 0 nie są gazami. Jak inne substancje, mają 3 stany skupienia. ich postać gazowa jest po prostu najbardziej popularna.

Woda jako jedyna ciecz zamarza „od góry”. Inne ciecze zamarzają objętościowo – najpierw dół i boki (patrząc na naczynie, do którego są wlane), potem góra. Taka sytuacja wynika ze specyficznych właściwości wody. W temperaturze poniżej 4 st. C staje się ona coraz rzadsza i lżejsza.

Dlaczego morza i oceany mają piękny, niebieski kolor? Gdy światło białe (składające się m. in. z czerwonego, niebieskiego i zielonego) pada na duży akwen wodny, niewielka ilość światła czerwonego jest pochłaniana. Dzięki temu światło niebieskie i zielone są widoczne lepiej, co odbieramy jako lazurową barwę wody.

Zielone dachy to przykład ekologicznego gospodarowania wodą. Dzięki pokryciu dachów roślinnością, można zaoszczędzić ok. 90 mln litrów wody opadowej, co jest równe rocznemu zużyciu wody przez ok. tysiąc Polaków.

Studzienny żuraw zyskał swoją nazwę nie tylko dzięki podobieństwu do popularnego ptaka. Wpływ miało na to także charakterystyczne skrzypienie rozchodzące się podczas korzystania z urządzenia, przypominające głos lecącego żurawia.

Woda dzięki zmianie objętości w zależności od temperatury może dokonać wielu niesamowitych osiągnięć. Przykładowo, woda pod wpływem temperatury ujemnej zwiększa swoją objętość, przez co może rozsadzić głaz. Takiej metody używano dawniej na półkuli północnej do produkcji bloków kamiennych. Również woda znajdująca się w porach i naczyniach włoskowatych nasienia rośliny potrafi wytworzyć ciśnienie równe 400 atmosfer podczas kiełkowania, dlatego z łatwością potrafi przebić asfalt.

Jako jedyna substancja na świecie występuje w trzech stanach skupienia: ciekły, stały i gazowy.

Woda w okresie zimowym, ochładzając się, oddaje ciepło zgromadzone w okresie letnim. Dzięki zamarzniętej wodzie, możemy czasem w powietrzu ujrzeć nie tylko tęczę, ale także drugie słońce – tzw. słońce poboczne, albo pierścień wokół słońca – tzw. 22-stopniowe halo.

Rozkład zapotrzebowania na wodę w gospodarstwie domowym:mycie, higiena – 44%
przygotowywanie posiłków – 4%, w tym napoje 1%
zmywanie, pranie – 26%
woda do spłukiwania – 26%.

Ilość wody potrzebna do wyprodukowania różnych towarów:1 kg cukru – 80 litrów
1 kg papieru – 40 litrów
1 kg wełny – 150 litrów
1 kg aluminium – 1250 litrów
1 samochód – 35 000 litrów.

Najgłębsze miejsce na Ziemi to Głębia Challengera w Rowie Mariańskim. Odkrył je w 1875 r statek badawczy Challenger. Najnowsze dane podają głębokość- 10971 m. Początkowe pomiary wskazywały głębokość ponad 8 km.

Największa hydroelektrownia na świecie działa na rzece Jangcy w Chinach. Betonowa zapora ma wysokość 185 m (piętrzenie 175 m) i długość 2335 m. Ciężar wody w zbiorniku o długości 600 km powstałego przez spiętrzenie rzeki Jangcy przez Zaporę Trzech Przełomów zmienia nachylenie kuli ziemskiej o 3cm.

Światowy Dzień Wody obchodzony 22 marca został ustanowiony podczas Konferencji Narodów Zjednoczonych na temat Środowiska i Rozwoju (UNCED) która odbyła się 22.12.1992 roku w Rio de Janeiro w Brazylii.

Z 1,2 miliarda ludzi mających utrudniony dostęp do wody, 63% zamieszkuje kraje Azji, 28% kraje Afryki, 7% kraje Ameryki Południowej i 2% kraje Europy. W krajach Ameryki Północnej i Australii nikt nie ma ograniczonego dostępu do wody.

Szacuje się, że do 2025 r. ok. jedna trzecia ludzkości nie będzie miała dostępu do wystarczającej ilości wody pitnej, a w ciągu najbliższych 20 lat przeciętna ilość wody przypadająca na jednego mieszkańca globu zmniejszy się o jedną trzecią. Jest to groźne, tym bardziej że na przestrzeni ostatnich 50 lat spożycie wody niemal się podwoiło.

Z danych Światowej Organizacji Zdrowia wynika, że z powodu spożywania brudnej wody co tydzień na świecie umiera 30 tysięcy osób głównie dzieci.

Co roku w wielkich miastach marnuje się od 250-500 mln m³ wody. Ta ilość wystarczyłaby na rok dla 10-20 mln ludzi.

Na świecie ponad jeden miliard dwieście milionów ludzi ma utrudniony dostęp do wody, a 200 milionów cierpi z pragnienia.

Według WHO każdego dnia umiera około 6000 dzieci z powodu chorób związanych z niedostatkiem wody pitnej. Oznacza to, że co 15 sekund umiera jedno dziecko głównie
z powodu  chorób pasożytniczych.

Kobiety i dzieci z wielu krajów afrykańskich przebywają codziennie 6 km niosąc 20 litrów wody.

Według wyliczeń różnych organizacji ekologicznych zakręcanie kranów przy myciu zębów w czteroosobowym gospodarstwie domowym to oszczędność 900 litrów wody miesięcznie. Jeżeli przecieka nam kran i woda kapie z częstotliwością 1 kropli na sekundę – rocznie tracimy prawie 12 tys. litrów wody.

Woda stanowi 83% naszej krwi, 75% mięśni i ponad 20% kości. W ciągu doby w wyniku samego oddychania tracimy ok. 0,5 litra wody. Po wypiciu woda pozostaje w naszym żołądku przez 5 minut. Całkowitej wymiany wody organizm dokonuje średnio co 1,5 miesiąca. Każdego dnia tylko z wydychanym powietrzem tracimy od 400 do 500 ml wody, a w trakcie upałów nawet więcej.Zawartość wody w różnych częściach ciała:
mózg – 75%
kości – 22%
nerki – 83%
mięśnie – 76%
krew – 83%.

Możemy żyć bez pożywienia ok. 40 dni, natomiast bez wody tylko kilka dni. Utrata 1% wody w organizmie ujawnia się odczuwaniem pragnienia. Tracąc 10% wody organizm znajduje się w niebezpieczeństwie, natomiast spadek zawartości wody o 20% całkowitej ilości w organizmie powoduje śmierć. Pierwsze objawy to senność, zmęczenie oraz oczywiście pragnienie.

Możliwe jest tzw. przepicie się wodą. Wydajność naszych nerek to  od 500 ml do 1,5 litra płynu przefiltrowanego płynu w ciągu godziny. Picie napojów przekraczających te ilości może spowodować przewodnienie organizmu. Częstymi objawami są wtedy nudności, wymioty, problemy ze złapaniem oddechu, obrzęk ciała, zaburzenia świadomości, mimowolne drżenie mięśni a nawet, w skrajnych przypadkach, śpiączka.

Ciało kobiety składa się w około 60% z wody a mężczyzny w około 65%, ponieważ z natury organizm kobiety zawiera więcej tłuszczu. Waga, którą gubimy po ćwiczeniach jest wagą wody, a nie tkanki tłuszczowej.

Niektóre leki zwane diuretykami powodują utratę wody wraz w moczem. Alkohol, herbata i kawa mają również łagodne działanie diuretyczne, i zbyt duże ich spożycie może przyczyniać się do odwodnienia organizmu.

Wielbłądy nie magazynują w garbach wody. Mogą tak długo wędrować przez pustynię bez picia  dzięki zgromadzonych w nich zapasom tłuszczu. Gdy tłuszcz ten jest wykorzystywany przez organizm jako źródło energii, powstaje znaczna ilość wody. W procesie jego przemiany, jako produkt uboczny metabolizmu, powstaje woda. Tłuszcze są bardzo dobrym źródłem tzw. wody metabolicznej (pochodzącej z wnętrza organizmu, z przemian związków organicznych). Podobnie tłuszcze zawarte w żółtkach jaj skorupkowych dostarczają wody rozwijającemu się zarodkowi.

Na obszarze Polski ogólna liczba jezior wynosi 9300, a 2856 jezior jest  o powierzchni ponad 10 ha.Do największych jezior Polski należą: Śniardwy, Mamry i Łebsko.

Najgłębsze jezioro to Hańcza-108,5m

Objętość zmagazynowanych słodkich wód podziemnych na obszarze Polski szacuje się na ok. 6000 mld cm³.

W śródlądowych wodach naszego kraju bytuje 58 rodzimych gatunków ryb i minogów. Według Polskiej listy zwierząt ginących i zagrożonych wyginięciem  ponad 50% z nich w dorzeczach Wisły i Odry jest zależnych od ochrony lub narażonych na wyginięcie.

W Polsce jedynie 10% wód w dorzeczu  Wisły  i 5% w dorzeczu Odry to wody dobrej jakości.

Spośród wszystkich państw europejskich w Polsce mamy najniższe zasoby wody przypadające na 1 mieszkańca – 1,6 mln litrów/rok.

Według danych statystycznych statystyczny Polak zużywa około 200–300 litrów wody dziennie,
a na przykład w Mozambiku na jednego mieszkańca przypada 10 litrów wody.

Zanieczyszczenie środowiska jest dużym zagrożeniem dla niektórych gatunków  organizmów , np. lobelii jeziornej i poryblinu, występujących w jeziorach ubogich w składniki pokarmowe. Spływanie z pól nawozów i pestycydów sprzyja rozwojowi innych gatunków roślin, które wypierają poryblin
i lobelię.

Rafy koralowe giną. Na przykład na Karaibach w ciągu ostatnich 35 lat zniknęło 75-85 procent rafy. Rafy koralowe zapewniają wyżywienie i pracę niezliczonym społecznościom na całym globie, są  atrakcją turystyczną i pełnią funkcję naturalnych barier dla fal i sztormów. Naukowcy zaapelowali o walkę ze zniszczeniami powodowanymi przez rosnącą temperaturę wód, zwiększenie ich kwasowości, przełowienie i zanieczyszczenia pochodzące z lądu.

Do zwalczania skutków katastrof ekologicznych powstałych w wyniku uszkodzeń platform wiertniczych czy tankowców wykorzystuje się  specjalne gatunki bakterii, dla których  węglowodory pochodzące z ropy naftowej są  źródłem energii. Po usunięciu plam ropy naftowej bakterie te giną.

1 litr zużytego oleju silnikowego wylany do rzeki lub kanalizacji jest w stanie zanieczyścić 1 milion litrów wody

Istnieje prosty sposób oczyszczania zanieczyszczonej biologicznie wody. Wystarczy zakręcić ją w plastikowej butelce i położyć w pełnym słońcu. Przez kilka godzin promienie ultrafioletowe zabiją znakomitą większość patogenów. Z takiego sposobu dezynfekcji korzystają dziś ok. 4 miliony ludzi.

• Artykuły higieniczne (patyczki kosmetyczne, pieluchy jednorazowe, podpaski, chusteczki nawilżane, waciki),
• Materiały opatrunkowe,
• Niedopałki papierosów,
• Torebki foliowe,
• Korki i nakrętki,
• Odpady kuchenne, resztki jedzenia,
• Żwir z kuwety,
• Materiały budowlane: żwir, piasek, szkło, popiół,
• Tekstyliów,
• ponieważ mogą powodować zatory przewodów rurowych;
• Odpadów płynnych, które nie mieszają się z wodą min. farb, lakierów, oleju, tłuszczów ponieważ znacząco utrudniają oczyszczanie;
• Substancji łatwopalnych i wybuchowych: benzyny, nafty, oleju opałowego, ponieważ zatruwają osad czynny oczyszczający ścieki;
• Substancji żrących i toksycznych- silnych kwasów, zasad, chemikaliów i lekarstw ponieważ niszczą instalację kanalizacyjną;
• Odpadów i ścieków z hodowli zwierząt- gnojówki, gnojowicy, obornika, ścieków z kiszonki ponieważ przeciążają ładunkiem zanieczyszczeń oczyszczalnię;
• Niezidentyfikowanych i nieoczyszczonych ścieków ze szpitali, ośrodków zdrowia i zakładów weterynaryjnych, ponieważ grożą rozprzestrzenieniem się bakterii chorobotwórczych oraz utrudniają oczyszczanie;
• Ścieków bez wstępnego oczyszczenia ze stołówek, stacji paliw, warsztatów samochodowych, zakładów przemysłowych ponieważ zakłócają proces oczyszczania i powodują zator oklejając rurociągi i przepompownie
• Wód opadowych ponieważ powoduje to przeciążenie sieci kanalizacyjnej.

Każdy z mieszkańców ma wpływ na zmniejszenie awarii sieci kanalizacyjnej. Wystarczy samodyscyplina oraz przestrzeganie zasad aby nie wrzucać ww. odpadków do toalety oraz wpustów deszczowych. System kanalizacyjny zaczyna się już w naszych mieszkaniach- odpływy
z toalet, zlewozmywaków, wanien. Ścieki przez wewnętrzną instalację w budynku trafiają do przyłącza, a następnie płyną siecią kanalizacyjną do oczyszczalni ścieków.

Pamiętajmy, że nieodpowiednie odpady trafiające do kanalizacji powodują zatory oraz niedrożności oraz są przyczyną wielu awarii: uszkodzenia pomp w pompowniach ścieków, nadmiernej korozji rurociągów oraz emisji nieprzyjemnych zapachów

• Sprawdź stan instalacji wodociągowej w twoim domu i jeśli to konieczne napraw kapiący kran oraz nieszczelną spłuczkę. Możesz zamontować urządzenia ograniczające zużycie wody,
• Zakręcaj kran kiedy myjesz twarz, zęby, mydlisz ręce lub się golisz,
• Zrezygnuj z mycia pod bieżącym strumieniem wody,
• Używaj zmywarki i pralki tylko wtedy gdy są pełne lub ustaw program oszczędnościowy, zużywający wodę w ilości odpowiedniej do wielkości przygotowanego prania,
• Wybieraj myjnię samochodowe wykorzystujące wielokrotnie tę samą wodę lub myj auto wiadrem z wodą zamiast wężem,
• Ustaw zbiornik na deszczówkę, który może służyć do podlewania roślin,
• Wybierz prysznic i używaj małego strumienia wody. Kiedy się mydlisz zakręć wodę. Kiedy kąpiesz się w wannie nie napełniaj jej wodą w całości, a przed wlaniem do niej wody zatkaj odpływ korkiem.
• Podlewaj trawnik oszczędniej- rano lub wieczorem aby uniknąć strat w wyniku parowania. Wąż ogrodowy wyposaż w końcówkę regulującą strumień wody.